Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona lasu

Las narażony jest na niezliczoną ilość czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych. Ochrona lasu ma na celu zapobieganie i ograniczenie działania tych czynników.



Wiemy jak duże straty można ponieść na skutek gradacji owadów. Dlatego co roku prognozujemy ich występowanie, głównie za pomocą pułapek feromonowych. Feromony są substancjami zwabiającymi owady. Na podstawie systematycznych kontroli pułapek określane jest potencjalne zagrożenie. W listopadzie leśnicy szukają w ściółce pierwotnych szkodników sosny (strzygonia choinówka, poproch cetyniak, boreczniki, barczatka sosnówka, osnuja gwiaździsta), na podstawie wyników określane jest zagrożenie w następnym roku. Należy pamiętać, iż w ochronie lasu najważniejsza jest profilaktyka
W Nadleśnictwie Łomża największe szkody powodują: szeliniak sosnowiec (szkodnik upraw sosnowych), owady z rodziny miernikowcowatych i zwójkowatych (szkodniki lasów liściastych). Jedną z metod zwalczania szeliniaka jest zakładanie na powierzchni uprawy dołków chwytnych, na dnie których wykłada się świeży kawałek drewna lub gałązki.
2. Ssaki roślinożerne
Szczególnie wczesne fazy drzewostanu (uprawa, młodnik) są silenie narażone na szkody od ssaków roślinożernych (łoś, jeleń, sarna, bóbr). W celu ochrony lasu część upraw na pewien okres jest ogrodzonych specjalną siatką. Można też chronić poszczególne drzewka na uprawie, poprzez zakładania osłonek lub wbijanie palików. W 2013 r. Nadleśnictwo Łomża wydało ponad 100 tys. zł. na ochronę przed zwierzyną, szkody odnotowano na prawie 150 ha lasów.

Coraz większe szkody w lasach wyrządza łoś. [fot.M.Rusiecki]

3. Grzyby

Oprócz pożytecznych grzybów bytujących w ekosystemach leśnych, są również niestety te, które wyrządzają znaczne szkody (grzyby patogeniczne). W ostatnich latach w lasach największe szkody odnotowuje się od huby korzeni, szczególnie na gruntach porolnych. Huba korzeni jest chorobą drzew wywołaną przez grzyba, który nazywa się korzeniowiec wieloletni (łac. Heterobasidion annosum). Aby ustrzec się przed hubą leśnicy profilaktycznie stosują różne metody ochronne. Zabezpieczają świeżo ścięte pniaki specjalnym biologicznym preparatem zawierającym antagonistyczny grzyb (łac. Phlebiopsis gigantea). Sadzenie drzew liściastych jako domieszkowych również ogranicza rozprzestrzenianie się huby.

Choroby wywołane przez grzyby powodują istotne straty na szkółkach leśnych, porażając siewki drzew. Wśród nich są: mączniak prawdziwy dębu, choroby zgorzelowe, osutki. Leśniczy-szkółkarz musi szybko reagować na wczesne objawy chorób.

Sadzonka jodły opanowana przez jesienną osutkę drzew iglastych [fot. arch. Nadl. Łomża]


II. Zagrożenia abiotyczne.
1. Silne wiatry
Nasz region jest narażony na silne wiatry, szczególnie w miesiącach: marcu, lipcu i listopadzie. W wyniku huraganów uszkadzane zostają zarówno młode jak i dojrzałe drzewostany. W 2013 r. odnotowaliśmy 40 ha lasów uszkodzonych przez wiatr. Powalone i połamane drzewa musimy sprawnie usuwać z drzewostanów w celu zachowania optymalnego stanu sanitarnego.
Skutek silnego wiatru. [fot. J.Matysiewicz]
2. Zakłócenie poziomu wody (susze, podtopienia)
Bardzo niekorzystnym zjawiskiem w przyrodzie są fluktuacje poziomu wody, które mogą oddziaływać długofalowo na rosnące drzewa. W 2013 r. zakłócenia poziomu wody spowodowały szkody na prawie 30 ha lasów, co skutkowało wysychaniem młodych upraw i drzewostanów w starszych klasach wieku zdarzały się też podtopienia, które hamują wzrost drzew.
3. Mrozy i przymrozki
Niskie temperatury, szczególnie przymrozki późną wiosną lub wczesną jesienią, powodują straty w produkcji szkółkarskiej. Nawet nie duży przymrozek może spowodować wymarzniecie kilku tysięcy siewek. W celu ochrony stosowane są specjalne zabiegi agrotechniczne: spulchnianie, zamgławianie, przykrywanie włókninami.


III. Zagrożenia antropogeniczne.
1. Pożary
Pożar jest najgorszym zjawiskiem w lesie, czyni spustoszenie w świecie flory i fauny. Aby w maksymalny sposób zminimalizować ryzyko powstania pożaru w Nadleśnictwie Łomża działa monitoring obszarów leśnych, dodatkowo w okresie podniesionego ryzyka uruchomiane zostają specjalne patrole przeciwpożarowe. W kompleksach leśnych funkcjonuje sieć dojazdów przeciwpożarowych, które umożliwiają jednostkom gaśniczym szybkie dotarcie do miejsca pożaru. Dzięki działaniom profilaktycznym w 2013 roku odnotowano pożary tylko na powierzchni 1.05 ha.
Zbiornik przeciwpożarowy w kompleskie leśnym Czerwony Bór. [fot. M.Kiełczewski]
2. Wyrzucanie śmieci
Niechlubnym śladem po osobach odwiedzających lasy są pozostawiane śmieci. Co roku zbieramy kilkaset metrów sześciennych śmieci (w 2013 r. prawie 700 m3), koszt sprzątania oscyluje ok. 60 000 zł. Najbardziej zanieczyszczone są lasy wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych. Aczkolwiek rok do roku tych śmieci jest mniej, czyli nasza edukacja ekologiczna przynosi pozytywne efekty.
Śmieci zebrane z rezerwatu. [fot. K.Barszcz]